Tüp Bebek Tedavisi Aşamaları

Tüp bebek tedavisi 5 aşamadan oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla, Ovulasyon indüksiyonu, yumurta toplama, sperm alınması, Fertilizasyon (Döllenme) ve embryo transferi aşamalarından oluşmaktadır. Şimdi bu konuları inceleyelim:

1. Ovulasyon İndüksiyonu

Adetin 3. günü overlerden çok sayıda yumurta elde etmek için yumurta büyütücü ilaçlara başlanır. Doğal siklusta her ay bir nadiren birden fazla folikül büyür. Çok sayıda yumurta ile sağlıklı embryo elde etme olasılığımız artmakta. Kullandığımız ilaçlar: • Over stimüle edici ilaçlar: Çok sayıda yumurta büyütmek için sentetik FSH ve LH hormonları kullanırız. • Yumurta olgunlaşması (matürasyonu) için ilaçlar: Yumurtalar yeterli büyüklüğe geldiğinde hCG hormonu ya da diğer hormonlar ile yumurtanın olgunlaşması için kullanılan ilaçlar. • Yumurtanın erken ovülasyonunu (erken çatlama) önleyen ilaçlar: Yumurtanın toplama zamanına kadar çatlamaması için kullanılan ilaçlar • Endometriumu (rahim iç duvarını hazırlayan ilaçlar: Embryonun yerleşebilmesi için endometriumun Progesteron hormanu ile hazırlnaması gerekir. Yaklaşık 2 hafta içinde yumurtalar toplanacak hale gelir. Vajinal ultrason ile yumurtaların gelişimi takip edilerek ilaçların dozları ayarlanır. Aynı dönemde PG ve E2 hormonu takibi gerekli durulmada yapılmalı. Siklus iptali bazı durumlarda gerekebilir. Bu durumlar: • Yetersiz folikül gelişimi • Erken ovülasyon (prematür ovülasyon) • Çok sayıda folikül; ohss olmaması için embryo dondurulup transfer iptal edilmeli • Diğer tıbbi sorunlar

2. Yumurta Toplama

Yumurta toplama (opu) işlemi hCG hormonu ya da matürasyon için hullanılan ilaçlardan sonra halk arasında çatlatma iğnesinden sonra 35-36 saat sonra yapılır. Toplam işlemi sırasında: • Sedatizasyon ya da genel anestezi uygulanır • Transvajinal ultrason ile iğne yumurtalıklara ulaşır • İğne ile yumurtalar aspire edilir. Yumurtaların sayısına göre 5 dakika ile 20 dakika ara-sında yumurtalar toplanır. • Yumurta toplanması sonrasında kanama kontrolü yapılır. • Toplanan yumurtalar kültür ortamına yerleştirilir. Olgun yumurtalar sperm ile karıştırılarak döllenip embryo oluşması sağlanır. Bütün yumurtalardan embryo oluşumu gözlenmeyebilir.

3. Sperm Alınması

Yumurta toplanması sırasında masturbasyon ile spermler alınır. Eğer bu yolla sperm bulunamıyorsa testikiler aspirasyon (TESE) ile veya biyopsi ile sperm alınır. Sperm labaratuar ortamında semenden ayrıştırılarak kullanılır.

4. Fertilizasyon (Döllenme)

Fertilizasyonda kullanılan yöntemler: • İnseminasyon: Sağlıklı spermler ve olgun yumurtalar bir araya konarak döllenme sağlanır. • İntrastoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI): Sağlıklı tek sperm direk olarak olgun yumurtanın içine enjekte edilir

• Embryo kılıfı İnceltilmesi (Assisted Hatching): Fertilizasyondan 5-6 gün sonra embryoyu çevreleyen zar (zona pellicuda) endometriuma yerleşmesini kolaylaştırmak için soyulur. İleri yaş gurubunda ve çok sayıda başarısız ıvf denemesi olnada yapılabilir. • Preimplantasyon Genetik Test: Embryolardan 4-5. günde genetik test ve kromozom bozukluklarının araştırılması için örnek alınır. Sağlıklı çıkan embryolar transfer edilir.

5. Embryo Transferi

Embryo transferi yumurta toplamadan 2 ile 6 gün sonrasında yapılır. Transfer sırasında: • İşlem çoğunlukla ağrısız olduğu için anesteziye gerek yoktur. • Endometriumu sağlıklı görebilmek için mesane dolu olmalıdır yani idrara sıkışık olmak gerekir • İnce bir katater ile vajen ve rahim ağzından geçerek endometriuma ulaşılır. • Bir ya da birden fazla embryo içeriye gönderilir. Embryo transferi sonrası sağlıklı embryo implantasyonu 6 ile 10 gün içinde olur. Transfer sonrası çok rahatsızlık ve zorlayıcı aktiviteler dışında normalgünlük yaşantımıza devam edebiliriz.

Olası yan etkiler: • Rahim ağzını temizleme sonrası çok az miktarda vajinal lekelenme veya akıntı • Estrojen seviyesindeki yükselme nedeniyle göğüslerde hassasiyet • Hafif şişkinlik • Hafif kramp • Kabızlık Eğer fazla şişkinlik ve ağrı olursa OHSS riski nedeniyle mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Ayrıca yüksek ateş, fazla kanama ve idrarda kan gelirse acilen doktorunuza başvurmanız gerekir.